De sessie was bedoeld voor raadsleden/bestuurders/ ambtenaren die meer wilden weten over de mogelijkheden van waterstof in de energietransitie. Er waren ca 100 deelnemers. 

Er werden vele vragen gesteld aan de inleiders. Na afloop ontvingen we veel positieve reacties uit het publiek. Het online kennis delen over ontwikkelingen in de energietransitie die relevant zijn voor gemeenten smaakt naar meer! Lees hieronder de samenvatting van de bijeenkomst. 

Twee experts op het gebied van waterstof waren uitgenodigd: Edwin Tazelaar (oprichter van HyMatters en docent in de post-HBO Cursus Waterstof van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen), en Paul Bombeld (hoofdredacteur van Waterstof Magazine).

Gezien de schaarste aan duurzame energie, zoals wind en zon, in een aantal periodes van het jaar (bijvoorbeeld van september tot april ) kan waterstof een relevante positie in de energietransitie krijgen in de vorm van energieopslag.

De belangrijkste manier voor het maken van groene waterstof is elektrolyse. Met deze aanpak splits je water in waterstof en zuurstof. Dit gebeurt met duurzaam opgewekte elektriciteit, dus zonne- of windenenergie. Daarna wordt de waterstof opgeslagen in tanks of grootschalig in ondergrondse zoutcavernes en via gasleidingen getransporteerd richting de eindgebruiker (voor verwarming via een ketel, vervoer of industrie).

Aangezien meer dan 90% van de energie die in Nederland wordt verbruikt nog steeds uit fossiele bronnen komt en de doelstellingen vanuit het klimaatakkoord zijn om 49% minder CO2 uitstoot te hebben in 2030 en 95% in 2050 (t.o.v. 1990) is het cruciaal om goed na te denken hoe de energietransitie in goede banen geleid kan worden. Een duurzaam energiesysteem houdt rekening met productie, transport en opslag van energie.
Aardgas gaat geleidelijk uitgefaseerd worden. Rondom het transport van energie is het belangrijk ons te realiseren dat gasleidingen nog prima gebruikt kunnen worden voor duurzaam gas zoals waterstof.
Elektrische warmtevoorzieningen zoals warmtepompen maar ook warmtenetten zullen de belasting op het elektriciteitsnet (door extra vraag maar ook door meer gelijktijdigheid) laten toenemen en tot kostbare verzwaring leiden. Slim omgaan met de bestaande infrastructuur is dus belangrijk. Lokale opslag van duurzame energie is een prima oplossing en waterstof kan hierin een rol spelen.
Waterstof in de gebouwde omgeving kan ingezet worden in de vorm van brandstofcelsystemen (opwek van elektriciteit en warmte), CV ketels, of warmtestralers.

De veiligheid van waterstof is vergelijkbaar met aardgas. De degradatiemechanismen die er zijn, leiden niet tot een significant snellere degradatie van gasleidingen dan bij aardgas. Bovendien zijn nu apparaten beschikbaar die eventuele lekkages kunnen opsporen (zoals sensoren en detectietoestelen).

Een aantal concrete voorbeelden van lopende projecten met waterstof als warmtevoorziening zijn op deze avond getoond:
-Rozenbrug : Hier worden de eerste drie cv-ketels op waterstof getest in een appartementencomplex. De bewoners krijgen in hun woning warm water geproduceerd door de waterstof cv-ketels.
- Zutphen, een hofje met 43 woningen, 1 lunchroom. Binnen deze test krijgt iedere woning een waterstofcv-ketel achter de voordeur. Waterstof wordt aangevoerd via een ondergrondse gasleiding. Om te beginnen zijn de historische panden inmiddels allemaal optimaal geïsoleerd. De gasfornuizen moeten plaats maken voor inductieplaten, waterstof heeft eigenschappen die in de keuken is niet gewenst zijn. Het doel van het project is om te onderzoeken of een cv-ketel op waterstof een cv-ketel op aardgas kan vervangen.
-Uithoorn : Hier is het gebruik van waterstof in oude gasleidingen van sloopwoningen getest. Deze test is inmiddels afgerond en netbeheerder Stedin meldt dat deze zeer positief is verlopen. Het tientallenjaren oude gasnet behoefde geen of nauwelijks aanpassingen. De conclusie is dat het aardgasnet geschikt is om CO2-vrij waterstof te transporteren.
-Hoogeveen : Hier worden in eerste instantie ongeveer zes en in een later stadion meer dan 100 woningen van waterstof voorzien. De zes woningen zijn nieuwbouwwoningen, de overige woningen staan in een relatief nieuwe wijk.
-Stad aan ’t Haringvliet. Dit dorp op het eiland Goeree Overflakkee wil als eerste plaats in Nederland helemaal over op waterstof. De waterstof wordt op het eiland zelf uit wind en zon geproduceerd en wordt door de bestaande leidingen van Stedin naar de woningen getransporteerd. Deze test wordt momenteel voorbereid en de komende jaren uitgevoerd.
-Lochem : Netbeheerder Alliander gaat in Lochen 16 cv-ketels op waterstof testen in oude villa’s. De test gaat beginnen zodra de woningen zijn geïsoleerd. Verwachting stookseizoen 21/22
- Eusebiuskerk in Arnhem met warmtestralers in een monumentale pand (kerk) voor piekverwarming
- Ziekenhuis in Elst

De techniek is er dus , maar nog niet op grote schaal. De techniek is duurder dan aardgas, maar niet zo duur als netverzwaring of warmtenetten (in sommige situaties).
Het tempo voor de verdere uitrol van waterstof ligt aan politieke keuzes, publieke opinie en lokale kansen. Ook in de Metropoolregio Eindhoven liggen nu al kansen. Zo kunnen oude woningen van voor de eerste wereldoorlog die lastig te isoleren zijn geschikte panden zijn met waterstof als warmtevoorziening.